ضرورت وجود ویتامین در جیره غذایی طیور

ابتدا بطور خلاصه به معرفی ویتامین‌ و سپس به دسته‌بندی‌ها و شرح مختصر عملکرد انواع ویتامین‌ها خواهیم پرداخت. امیدواریم که از مطالعه این مطلب لذت ببرید. تا انتها همراه ما باشید!

معرفی ویتامین
ویتامین‌ها برای حفظ یکپارچگی، قابلیت تکثیر و کارکردهای فیزیولوژیک طبیعی و سلامتی ضروری هستند. ویتامین‌ها در بسیاری از واکنش‌های شیمیایی شرکت کرده و در متابولیسم مواد غذایی حاصل از هضم پروتئین‌ها، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها نیز شرکت دارند. وجود ویتامین‌ها برای کارکردهای سلولی لازم است و بطور کلی بر اساس طرز عمل ویتامین‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند.

گروه بندی ویتامین ها براساس عملکرد در بدن

برای درک هرچه بهتر ضرورت وجود ویتامین‌ در جیره غذایی طیور، بیایید کمی دقیق‌تر ویتامین‌ها را بر اساس عملکرد و منشا جذب آن‌ها بررسی کنیم.

گروه اول ویتامین‌هایی هستند که فعالیت کمکی در سازندگی دارند و برای سنتز آنزیم‌ها یا کوآنزیم‌ها ضروری‌اند. بیشتر ویتامین‌های گروه B شامل این دسته‌اند و گروه دوم ویتامین‌هایی هستند که برای فعالیت بافت‌ها ضروری هستند مانند ویتامین‌های A، C، D، E و K و کولین و اینوزیتول. اگرچه ویتامین‌ها در ترکیبات غذایی با منشا دامی و گیاهی به مقدار اندک یافت می‌شوند اما نقش قابل توجهی را در زندگی موجودات به عهده دارند. در فرمولاسیون یک جیره غذایی، ویتامین حاصل از ترکیبات اصلی مورد توجه قرار نمی‌گیرد و ویتامین‌های ساختگی به صورت روزمره به عنوان یکی از مواد غیراصلی به جیره اضافه می‌شوند.

ویتامین‌ها در روند هضم در دستگاه گوارش تغییر شکل نمی‌یابند و به صورت دست نخورده از روده جذب می‌شوند. جذب ویتامین‌ها بصورت فعال و غیرفعال انجام می‌شود. برخی از ویتامین‌ها قابلیت ذخیره سازی در بدن را دارند. گروهی نیز باید جهت رفع نیازهای فیزیولوژیک به صورت روزانه دریافت شوند. کمبود ویتامین‌های مختلف سبب بروز نشانه‌ها و تظاهرات اختصاصی یا غیر اختصاصی و یا از دست رفتن قدرت تولید مثل می‌شود. همچنین بی‌نظمی در متابولیسم پوست، ایجاد جراحات پوستی و توقف رشد استخوانی و کاهش تولید گلبول‌های قرمز و سفید از دیگر نشانه‌های کمبود ویتامین در بدن طیور است.

گروه بندی ویتامین ها بر اساس منشا جذب

براساس منشا جذب ویتامین‌ها را به دو گروه تقسیم می‌کنند: گروه اول ویتامین‌های محلول در چربی هستند که بطور طبیعی در ترکیبات غذایی مختلف همراه چربی‌ها یافت می‌شوند و در آب محلول نیستند. از آنجایی که دستگاه لنفاوی در طیور به‌خوبی شکل نیافته است، بنابراین ویتامین‌های محلول در چربی بطور مستقیم نیز به جریان خون راه می یابند. ویتامین A، ویتامین E، ویتامین D و ویتامین K ویتامین‌های محلول در چربی‌اند.

گروه دوم ویتامین‌های محلول در آب هستند و شامل ۹ ویتامین هستند که ۸ ویتامین جزء گروه B و نهمین آن اسید آسکوربیک است. ویتامین‌های گروه B غالبا در متابولیسم دخالت دارند و اسید آسکوربیک برای سایر کارکردهای اختصاصی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. تمامی این ویتامین‌ها بطور مستقیم از دستگاه گوارش به جریان خون راه می‌یابند. جذب روده‌ای به صورت فعال و یا غیرفعال صورت می‌پذیرد، و از آنجاییکه به مقدار قابل توجه در بافت‌ها ذخیره نمی‌شوند، باید به مقدار لازم جهت رفع نیازهای روزانه در جیره موجود باشند.

در ادامه این مقالات در هفته‌های آتی با بررسی دقیق نقش هر ویتامین،‌بطور تخصصی‌تر به بحث ضرورت وجود ویتامین‌ در جیره غذایی طیور، میزان‌ پایداری، عوارض ناشی از کمبود هر یک و همچنینی عوارض ناشی از مصرف بیش از حد یا مسمومیت با انواع ویتامین‌ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.